Revista Ciencia

PALEOFICHA: Gastornis spp.

Por Robertotherium @Robertotherium
Nombre común: No tienen, aunque por el sinónimo también se les conoce como "diatrymas".
Especies reconocidas: Al menos cinco, G. parisiensis (especie tipo), G. russeli, G. sarasini, G. gigantea  y G. xichuanensis.
Significado del género: "Ave de Gaston", en honor al médico Gaston Planté, quien descubriera los primeros restos de esta ave (una tibia) en los alrededores de París (de ahí el nombre de la especie tipo).
Género descrito por: Constant Prévost en 1855, pero el nombre fue acuñado un poco después por Edmond Hébert el mismo año.
Grupo taxonómico: Aves neognatas del grupo de las Galloanserae, ubicadas en el orden Anseriformes (donde están los patos) o bien, en un orden propio pero relacionado, el Gastornithiformes.
PALEOFICHA: Gastornis spp.La Gastornis más clásica del Museo Americano de Historia Natural.
Rango temporal: Del Paleoceno tardío al Eoceno medio (entre 58.7 y 48.6 millones de años).
Encontrado en: Inglaterra, Bélgica, Francia, Alemania, Estados Unidos (Wyoming, Colorado, Nuevo México) y China.
Conocidos a partir de: Una multitud de restos fósiles que incluyen esqueletos fragmentarios en varias etapas del desarrollo e incluso huevos.
PALEOFICHA: Gastornis spp.Reconstrucción de Gastornis gigantea, la especie más grande conocida de este género. Ilustración de Joaquín Eng Ponce, asesorada por un servidor. Para esta reconstrucción nos basamos en la morfología y coloración de los anseriformes primitivos, con quienes Gastornis presenta la mayor afinidad filogenética.
Curiosidades: Gastornis es uno de los géneros de aves no voladoras más ampliamente distribuidos de todos los tiempos (si no es que el más ampliamente distribuido, sólo vean su distribución), esto se debe a que habitaba zonas selváticas que abundaron en todo el hemisferio norte, pudiendo desplazarse entre continentes caminando por estos bosques y una vez en ellos, generaba especies diferentes. La archifamosa Diatryma, nombre que aún hoy se usa, es un sinónimo de Gastornis y se usa para las Gastornis de este lado del charco (Norteamérica). Muchos suelen confundir a esta pobre ave con las aves del terror con quienes no guarda parentesco estrecho, a veces también se le confunde con las Dromornithidae de Australia con quienes si está emparentada, pero distantemente. Durante su historia temprana se pensaba que era un ave grácil y alta, hoy sabemos que no es así y que era bastante regordeta (puedes hacer clic en este enlace para ver una reconstrucción antigua y caduca). Durante muchísimo tiempo se pensó que esta ave era una terrible cazadora. De hecho, en el documental de la BBC "Paseando con bestias" podemos ver que se le representa como carnívora (pueden ver un clip haciendo clic en este enlace). Gracias a recientes estudios de morfología e isótopos estables, sabemos que en realidad era una vegetariana que probablemente usara su "temible" pico como cascanueces, pues con mucha probabilidad era frugívora. En un tema pasado del blog ahondé en el tema. Finalmente, a muchos les gusta hacer a Gastornis con plumas filamentosas tipo casuario u otras ratitas, pero por su ubicación taxonómica eso es poco probable. Los fósiles que alguna vez se interpretaron como plumas filamentosas de Gastornis son hoy interpretados como material vegetal (clic aquí para ver) y la única pluma fósil que podemos atribuir a esta ave procede del Green River de Wyoming (EUA) y la pueden ver haciendo clic en este enlace.
Descripción original: Hébert, E. (1855). Note sur le tibia du Gastornis parisiensis. C.R. Acad. Sc. Paris 40: 579-582.
PALEOFICHAS ANTERIORES:
1. - Tyrannosaurus rex.
2. - Diplodocus spp.
3. - Lystrosaurus spp.
4. - Protorosaurus speneri.
5. Paraceratherium spp.
6. Cryolophosaurus ellioti.
7. Huehuecanauhtlus tiquichensis.
8. Thectardis avalonensis.
9. Diplomystus spp.
10. Sebecus icaeorhinus.
Literatura consultada:
Witmer, L. M., & Rose, K. D. (1991). Biomechanics of the jaw apparatus of the gigantic Eocene bird Diatryma: implications for diet and mode of life. Paleobiology, 95-120.
Mlikovsky, J. (2002). Cenozoic birds of the world Part 1: Europe. Ninox Press. 417pp.
Angst, D., Lécuyer, C., Amiot, R., Buffetaut, E., Fourel, F., Martineau, F., ... & Herrel, A. (2014). Isotopic and anatomical evidence of an herbivorous diet in the Early Tertiary giant bird Gastornis. Implications for the structure of Paleocene terrestrial ecosystems. Naturwissenschaften, 101(4), 313-322.

Volver a la Portada de Logo Paperblog

Dossier Paperblog