He podido ver recientemente el último espectáculo de Mayumana, compañía de jóvenes músicos que utilizan cualquier cosa a su alcance para crear hermosas armonías desde cubos de basura y tuberías a peceras. Al verlo me gustó la estética y la velocidad. En un número usan sus manos para hacer música, en otro una atrevida coreografía, en otro introducen una televisión proyectando la imagen de Buenafuente que habla con la audiencia, en otro saltan a la platea y chocan las manos del personal... me sentí como en casa, o más correctamente como en el trabajo. Un día cualquiera, una consulta cualquiera de atención primaria, viene a ser poco más o menos lo mismo. Si analizo el día de ayer con sus 49 pacientes me doy cuenta de la enorme variedad y la alta complejidad que atendemos a diario en los centros de salud. Casi todos los pacientes acuden por dos o más motivos de consulta por lo que en una tarde se pueden atender 100-150 problemas. Esto no pasa en todos los países de Europa. De echo varios compañeros de otras comunidades se echaron las manos a la cabeza cuando lo comenté en twitter.
Hoy 49 pacientes, algunos muy complejos (Ca mama, esc múltiple, epoc severo, cardiopatia dilatada...) en tiempos de crisis+Atención Primaria
— Salvador Casado (@doctorcasado) December 3, 2013
El problema de fondo es que no soy un caso aislado, muchísimos médicos de familia de Madrid están en la misma situación y me consta que en otras comunidades también; con diversos agravantes (zona rural, varios consultorios locales que atender por un mismo médico...). De los pacientes atendidos ayer se podría hacer una publicación en revista científica de cuatro de ellos... lo que ilustra la enorme complejidad. Si dispongo de 5 minutos para atenderlos flaco será el apaño que pueda hacer... Uno de los pacientes tiene un problema social muy difícil de resolver, su cuidador está discapacitado y no puede atenderle debídamente. En lo que va de año ha ingresado más de 15 veces con otras tantas visitas a urgencias hospitalarias y más de 30 avisos a servicios de urgencia domiciliaria. Se ha tramitado residencia de ancianos urgente pero la palabra urgencia ha perdido su significado en el mundo de lo social. Suelo visitarlo una o dos veces por semana y llamo por teléfono casi a diario. Pese a mi implicación poco puedo solucionar al ser la esfera del problema ajena a mis capacidades como médico (no tengo capacidad de gestión de plazas en residencias). Si la complejidad aumenta ¿quién será capaz de asumirla? Si en lugar de un paciente así tuviera diez...
La palabra mayumaná significa en yidish habilidad. Tengo compañeros y compañeras tremendamente hábiles en atención primaria, capaces de hacer birguerías con poquísimos recursos. Pero me temo que no será suficiente. Mientras no se priorice de verdad el trabajo que se realiza en los centros de salud, mientras no se permita que el médico de cabecera acompañe al paciente por el sistema sanitario para que este haga un uso óptimo del mismo, no estaremos haciendo las cosas bien.
En tiempos de crisis + Atención Primaria, los euros cunden más y los pacientes son mejor atendidos.
מייַומאַנאַ אין ערשטיק זאָרגן
איך האב לעצטנס געזען די לעצט ווייַזן מייַומאַנאַ, פירמע פון יונג מיוזישאַנז וואס נוצן עפּעס אין זייער באַזייַטיקונג צו מאַכן שיין האַרמאָניעס פון בינס און פּייפּס צו טאַנגקס. געזען לייקט די עסטעטיק און גיכקייַט. אין אַ נומער נוצן זייער הענט צו מאַכן מוזיק, אין אן אנדער אַ דרייסט קאָריאַגראַפי, פאָרשטעלן אַ טעלעוויזיע אין אנדערן פּראַדזשעקטינג די בילד פון בוענאַפוענטע גערעדט צו די וילעם, אנדערן שפּרינגען צו די וילעם און שלאָגן די הענט פון פּערסאַנעל ... איך פּעלץ אין שטוב, אָדער מער ריכטיק, אין אַרבעט. איין טאָג, אַ אָנפֿרעג אָדער ערשטיק קער ווערט מער אָדער ווייניקער די זעלבע. אויב איך פונאַנדערקלייַבן נעכטן מיט 49 פּאַטיענץ איך פאַרשטיין די ריזיק פאַרשיידנקייַט און הויך קאַמפּלעקסיטי מיר דינען טעגלעך אין די געזונט סענטערס. כּמעט אַלע פּאַטיענץ אַטענדינג פֿאַר צוויי אָדער מער סיבות פֿאַר באַראַטונג אַזוי אין אַ נאָכמיטאָג קענען זיין גערעדט פּראָבלעמס 100-150. דעם טוט ניט פּאַסירן אין אַלע לענדער פון אייראָפּע. אין פאַקט עטלעכע חברים פון אנדערע קהילות הענט האט זיין קאָפּ ווען איך דערמאנט עס אויף טוויטטער.
די פּראָבלעם איז אַז איך בין ניט אַ אפגעזונדערט פאַל, פילע משפּחה רופאים אין מאַדריד זענען אין דער זעלביקער סיטואַציע און איך וויסן אַז אין אנדערע קהילות אויך, מיט פארשידענע אַגראַווייטינג (דאָרפיש געגנט, עטלעכע היגע קליניקס אַז באַזאָרגן פֿאַר זעלביקער דאָקטער .. .). פון די פּאַטיענץ געזען נעכטן קען מאַכן אַ זשורנאַל ויסגאַבע אין פיר פון זיי ... דעם ילאַסטרייץ די ריזיק קאַמפּלעקסיטי. אויב מיין באַזייַטיקונג ווי 5 מינוט צו אַדרעס זיי וועט זיין די וואָרקאַראָונד מאָגער איך קענען טאָן ... איינער פּאַציענט האט אַ זייער שווער געזעלשאַפטלעך פּראָבלעם סאַלווינג, זייער קערגיווער איז פאַרקריפּלט און געקענט צו אַרוישעלפן איר אַקאָרדינגלי. אַזוי ווייַט דעם יאָר ער האט אריין מער ווי 15 מאל מיט אַזוי פילע וויסיץ צו שפּיטאָל נויטפאַל דיפּאַרטמאַנץ און מער ווי 30 נאטיצן צו היים נויטפאַל באַדינונגען. ער האט כאַנדאַלד שוועסטערייַ דרינגלעך דרינגלעך אָבער די וואָרט האט פאַרלאָרן זייַן טייַטש אין די געזעלשאַפטלעך וועלט. איך יוזשאַוואַלי באַזוכן אַמאָל אָדער צוויי מאָל אַ וואָך און איך טעלעפאָנירן כּמעט טעגלעך. טראָץ מיין קליין ינוואַלוומאַנט קענען סאָלווע די פּראָבלעם זיין אַרויס די מעלוכע פון מיין קייפּאַבילאַטיז ווי אַ דאָקטער (איך האָבן פאַרוואַלטונג קאַפּאַציטעט פון ערטער אין רעזידאַנסיז). אויב קאַמפּלעקסיטי ינקריסיז וואס וועט קענען צו יבערנעמען? אויב אַנשטאָט פון אַזאַ אַ פּאַציענט איז צען ...
די ייִדיש וואָרט מיטל מייַומאַנá בקיעס. איך האב חברים און געשעפט פּאַרטנערס אין ערשטיק טרימענדאַסלי טויגעוודיק פון טאן מיט זייער ווייניק רעסורסן בירגוערíאַס ופמערקזאַמקייַט. אָבער איך מורא אַז וועט ניט זיין גענוג. בשעת ניט טאַקע פּרייאָראַטייז די אַרבעט געטאן אין געזונט סענטערס, בשעת ניט ערלויבט צו באַגלייטן דער דאָקטער צו דער פּאַציענט דורך די געזונט סיסטעם אַזוי אַז עס מאכט אָפּטימאַל נוצן פון עס, מיר זענען ניט טאן דאס רעכט.
אין צייטן פון קריזיס מער ערשטיק זאָרגן, די מער זיי פאַרשפּרייטן עוראָס און פּאַטיענץ זענען בעסטער געדינט.
(אָטאַמאַטיק איבערזעצונג)