Revista Aventura

La Paraya-La Matancia-Bustempruno-L´Acebal-Yananzanes

Por Victor Manuel
Fecha: 02-Abril-2021Situación geográfica: Casomera (Ayer)Itinerario: La Paraya-Valdeseu-Las Confitas de Baxo-Las Confitas de Riba-El Vao de Baxo-El Vao de Riba-La Llosa-El Quentu Begón-Los Ḷḷamargos-Vaḷḷusente-Braña la Faya-La Vegueḷḷina-Cuevas de Baxo-Valplumar-La Matancia (de Baxo y de Riba)-El Vao Braguero-El Torneḷḷín-Bustempruno-Bustempruno Riba-La Coḷḷá la Reonda-Coḷḷá´l Monte-L´Acebal-La Vega San Pedro-El Coḷḷéu Rocín-El Campanal (de Riba y de Baxo)--La Corrayoso-La Praeḷḷona-Yananzanes-La ParayaTipo de ruta: CircularDesnivel positivo acumulado: 1289 mDistancia recorrida: 21,5 kmObservaciones: En este reportaje los sitios del monte aparecen escritos tal y como los nombran y conocen los lugareños respetando la toponimia tradicional y autóctona, evitando en lo posible los numerosos y aberrantes errores tanto de ubicación como de escritura que proliferan en los mapas y publicaciones al uso por malas interpretaciones o desconocimiento. Agradecemos la colaboración de tantos lugareños que, amablemente, nos han ayudado en la recogida de los topónimos. Ellos son los auténticos conocedores del terreno y los únicos transmisores de estos nombres que van desapareciendo y perdiéndose de generación en generación sin que nos demos cuentaLa Paraya-La Matancia-Bustempruno-L´Acebal-YananzanesMapa topográfico del IGN
La Paraya-La Matancia-Bustempruno-L´Acebal-YananzanesPerfil de la ruta: 21,5 kmTrack: https://es.wikiloc.com/rutas-senderismo/la-paraya-la-matancia-bustempruno-lacebal-yananzanes-80098860
La Paraya-La Matancia-Bustempruno-L´Acebal-YananzanesViernes, 2 de abril de 2021. Me desplazo en solitario hasta LA PARAYA (650 m), casería perteneciente a la parroquia de Casomera, en el concejo de Ayer. Aquí el valle de Casomera se bifurca en dos: uno hacia la izquierda, a Ruayer, y el de la derecha hasta Yananzanes
La Paraya-La Matancia-Bustempruno-L´Acebal-YananzanesAquí se encuentra la Central Hidraúlica de La Paraya -en funcionamiento desde el año 1922- que toma las aguas de los ríos Aller, L´Orria y Yananzanes llegando a la cámara de carga por dos canales: Canal de Ruayer y Canal de Yananzanes
La Paraya-La Matancia-Bustempruno-L´Acebal-YananzanesSobre las 8 h me pongo en marcha incorporándome a un camino que discurre al norte por Valdeseu...
La Paraya-La Matancia-Bustempruno-L´Acebal-Yananzanes... antes de llegar a Las Confitas de Baxo...
La Paraya-La Matancia-Bustempruno-L´Acebal-Yananzanes... donde el camino gira al oeste para seguir en ascenso hasta Las Confitas de Riba
La Paraya-La Matancia-Bustempruno-L´Acebal-YananzanesDespués, entro en EL VAO DE RIBA, antiguo caserío...
La Paraya-La Matancia-Bustempruno-L´Acebal-Yananzanes... con varias viviendas, cuadras y hórreos además de una buena fuente
La Paraya-La Matancia-Bustempruno-L´Acebal-YananzanesDesde El Vao de Riba sigo al SO en suave ascenso por La Llosa de Baxo...
La Paraya-La Matancia-Bustempruno-L´Acebal-Yananzanes... y El Quentu Begón, donde enlazo con la pista procedente de Casomera
La Paraya-La Matancia-Bustempruno-L´Acebal-Yananzanes Más adelante, rebaso La Fuente los Ḷḷamargos obviando el ramal que sube a Pubiyón
La Paraya-La Matancia-Bustempruno-L´Acebal-YananzanesContinúo adelante por la pista que gira paulatinamente al oeste al pasar por Vaḷḷusente
La Paraya-La Matancia-Bustempruno-L´Acebal-YananzanesLuego la pista discurre por encima de los extensos praos con caserías de Braña la Faya...
La Paraya-La Matancia-Bustempruno-L´Acebal-Yananzanes... y La Vegueḷḷina...
La Paraya-La Matancia-Bustempruno-L´Acebal-Yananzanes... varios praos con caserías que, lastimosamente, se están desmoronando con el paso del tiempoLa Paraya-La Matancia-Bustempruno-L´Acebal-YananzanesDe vuelta a la pista sigo adelante sin apenas desnivel por la misma ahora con ligero rumbo SO al pasar por los praos de Cuevas de Baxo
La Paraya-La Matancia-Bustempruno-L´Acebal-YananzanesDesde mi posición doy vista al Estorbín (o El Curvil), el 'techo' de Ayer/Aller
La Paraya-La Matancia-Bustempruno-L´Acebal-YananzanesCruzo La Reguera Valplumar (arriba, El Regueru l´Estremeru) antes de rebasar consecutivamente los praos de Valplumar, La Gavilancera y L´Encaxaúriu
La Paraya-La Matancia-Bustempruno-L´Acebal-YananzanesEl camino me deposita más adelante en La Matancia de Baxo...
La Paraya-La Matancia-Bustempruno-L´Acebal-Yananzanes... donde encontramos una cabaña en estado de abandono
La Paraya-La Matancia-Bustempruno-L´Acebal-YananzanesCruzo por un puente El Regueru la Matancia
La Paraya-La Matancia-Bustempruno-L´Acebal-YananzanesDespués, por encima del camino se emplaza el empinado prao de La Matancia de Riba...
La Paraya-La Matancia-Bustempruno-L´Acebal-Yananzanes... que también contaba con una casería totalmente sumida en la ruina y el abandono
La Paraya-La Matancia-Bustempruno-L´Acebal-YananzanesContinúo al SO en suave ascenso alcanzando la pradería de El Vao Braguero...
La Paraya-La Matancia-Bustempruno-L´Acebal-Yananzanes... también con una casería ya en estado ruinoso
La Paraya-La Matancia-Bustempruno-L´Acebal-YananzanesSigo subiendo al frente rebasando, más tarde, el mayéu El Torneḷḷín, con ruinas a ambos lados de el valle
La Paraya-La Matancia-Bustempruno-L´Acebal-YananzanesDesde el mayéu El Torneḷḷín damos vista a El Cuitu la Boya
La Paraya-La Matancia-Bustempruno-L´Acebal-YananzanesContaba con varias cuadras y cabañas ahora en ruinas y engullidas parcial o totalmente por la maleza
La Paraya-La Matancia-Bustempruno-L´Acebal-YananzanesMás adelante, llego a una bifurcación donde continuaré al frente dejando a mi izquierda el ramal que sigue al este hacia L´Acebal
La Paraya-La Matancia-Bustempruno-L´Acebal-YananzanesDespués cruzo La Reguera las Veiciechas...
La Paraya-La Matancia-Bustempruno-L´Acebal-Yananzanes... antes de afrontar una corta y sinuosa subida por un estrecho sendero...
La Paraya-La Matancia-Bustempruno-L´Acebal-Yananzanes... que me deposita en el precioso mayéu de BUSTEMPRUNO
La Paraya-La Matancia-Bustempruno-L´Acebal-YananzanesBustempruno es un mayáu utilizado tradicionalmente por los vecinos de Casomera que cuenta con un buen número de cabañas aunque sólo dos de ellas se encuentran en buen estado y en uso en la actualidad
La Paraya-La Matancia-Bustempruno-L´Acebal-YananzanesJunto a otras cabañas derruidas se encuentra El Fontán de Bustempruno, fechado en 1971
La Paraya-La Matancia-Bustempruno-L´Acebal-YananzanesAl NO se encuentran Las Cangas de Bustempruno y el pico El Bolero
La Paraya-La Matancia-Bustempruno-L´Acebal-YananzanesSalgo de Bustempruno por el empinado y muriado Preu la Canga
La Paraya-La Matancia-Bustempruno-L´Acebal-YananzanesAlcanzo un rellano con las ruinas de varios corros, Bustempruno Riba
La Paraya-La Matancia-Bustempruno-L´Acebal-YananzanesSobre el rellano se extiende un encajado valle con una enorme ḷḷastra, El Canalón
La Paraya-La Matancia-Bustempruno-L´Acebal-YananzanesContinúo en ascenso con rumbo sur hasta alcanzar La Coḷḷá la Reonda, divisoria entre Asturias y León
La Paraya-La Matancia-Bustempruno-L´Acebal-YananzanesDesde la collada doy media vuelta bajando por La Campera´l Medio...
La Paraya-La Matancia-Bustempruno-L´Acebal-Yananzanes... en busca del rellano de Coḷḷá´l Monte
La Paraya-La Matancia-Bustempruno-L´Acebal-YananzanesCOḶḶÁ´L MONTE (o COḶḶALMONTE) es un recogido mayáu situado por encima de Bustempruno...
La Paraya-La Matancia-Bustempruno-L´Acebal-Yananzanes... donde aún permanecen los restos de varias cuadras y corros además de contar con una buena fuente
La Paraya-La Matancia-Bustempruno-L´Acebal-YananzanesEn Coḷḷá´l Monte cogeré una marcada senda por la que me internaré en un extenso fayéu...
La Paraya-La Matancia-Bustempruno-L´Acebal-Yananzanes... por el que desciende La Reguera las Casinas...
La Paraya-La Matancia-Bustempruno-L´Acebal-Yananzanes... cuyas aguas son canalizadas para el riego de las camperas
La Paraya-La Matancia-Bustempruno-L´Acebal-YananzanesMe acerco al extenso y redondeado prao de L´Acebal...
La Paraya-La Matancia-Bustempruno-L´Acebal-Yananzanes... que cuenta con una casería (cabaña y cuadra) de grandes dimensiones
La Paraya-La Matancia-Bustempruno-L´Acebal-YananzanesDesde L´Acebal subo a La Vega San Pedro...
La Paraya-La Matancia-Bustempruno-L´Acebal-Yananzanes... un lugar histórico que nos recuerda la existencia en el pasado de una venta y una capilla de la que, precisamente, aún se puede admirar el arco de la misma que en estos momentos forma parte de una cuadra
La Paraya-La Matancia-Bustempruno-L´Acebal-YananzanesMe incorporo a la pista que une el puerto Piedrafita / El Castieḷḷo con Yananzanes, aldea hacia la que me dirigiré con rumbo NE
La Paraya-La Matancia-Bustempruno-L´Acebal-YananzanesCruzo El Regueru San Pedro
La Paraya-La Matancia-Bustempruno-L´Acebal-YananzanesMás abajo alcanzo el rellano de El Coḷḷéu Rocín, con varios corrales y cuadras en ruinas
La Paraya-La Matancia-Bustempruno-L´Acebal-YananzanesLa pista discurre ahora por un "fayéu" que, en su parte cimera, se conoce como Las Fayas las Palas
La Paraya-La Matancia-Bustempruno-L´Acebal-YananzanesAl salir del bosque llego al mayéu de EL CAMPANAL DE RIBA, con varias cabañas y una buena fuente. Por supuesto, no puede faltar una foto de la cabaña incrustada entre las peñas que, según me contaron en Yananzanes, en el pasado era donde se encontraba el "fielato"
La Paraya-La Matancia-Bustempruno-L´Acebal-YananzanesMás abajo, se encuentran los praos con cuadras de El Campanal de Baxo
La Paraya-La Matancia-Bustempruno-L´Acebal-YananzanesTras pasar La Reguera´l Campanal alcanzo la otra cuadra y cabaña de El Campanal de Baxu
La Paraya-La Matancia-Bustempruno-L´Acebal-YananzanesHete aquí que, de repente, el cielo se oscurece, empieza a tronar y a caer algún rayo que otro para luego descargar una fuerte tormenta al pasar por La Reguera la Ḷḷera 
La Paraya-La Matancia-Bustempruno-L´Acebal-YananzanesAtravieso a toda carrera La Reguera las Bestias
La Paraya-La Matancia-Bustempruno-L´Acebal-YananzanesPaso junto a la Canal de Yananzanes
La Paraya-La Matancia-Bustempruno-L´Acebal-YananzanesEsquivando los rayos y bajo una fuerte tromba de agua paso junto La Fontica de Roseco (o del Raíl)'El que pasa por la fontica Roseco y no bebe es que lleva más fame que sede'
La Paraya-La Matancia-Bustempruno-L´Acebal-YananzanesCruzo a toda carrera por YANANZANES (775 m), descendiendo luego por la empinada carretera al NE y dando un par de curvas antes de cruzar el río por el puente de La Paraya
La Paraya-La Matancia-Bustempruno-L´Acebal-YananzanesSobre las 16 h finalizo esta agitada ruta de unos 21,5 km de recorrido y 1289 m de desnivel positivo acumulado por tierras alleranas. Saludos y hasta la próxima

Volver a la Portada de Logo Paperblog