India es posiblemente el país que alberga el mayor número de lenguas. Existen 216 idiomas, 22 de los cuales son oficiales y producen literatura de calidad. Teniendo en cuenta las dimensiones de la India, no son lenguas minoritarias, pero, desgraciadamente, solo nos llegan a través de traducciones y publicaciones unos pocos autores que escriben en inglés, hindi o bengalí. ¿Y las demás lenguas? Dicen que K. Satchidanandan (Pulloot, Kodungallur, 1946) es uno de los mayores poetas vivos que hay en la India. Escribe en malayálam o malabar, el idioma principal del estado de Kerala, de raíz dravídica. Agradezco a Manjula Balakrishnan la iniciativa de traducirle al castellano e introducirle en nuestro país. Ojalá nos sigan llegando estas joyas poéticas en telugu, canarés, punjabi, tamil, etc. സച്ചിദാനന്ദന് 4 നിന്റെ ചുമലില് ഒരു ചെന്നായ് മുടിയില് മൂര്ഖന്പാമ്പ് കണ്ണില് കഴുകന് : നിന്റെ ആഗ്രഹത്തെ ഞാന് ഭയക്കുന്നു പ്രിയേ, കഠാരപോലെ തിളങ്ങുന്ന നിന്റെ യൌവനത്തെ നിന്റെ പൊക്കിള്ക്കുഴിയിലെ സൂര്യനെ കിളിക്കുഞ്ഞിനെപ്പോലെ ചുവന്ന വാ പിളരുന്ന നിന്റെ ശമിക്കാത്ത വിശപ്പിനെ. കുതിരയോ സിംഹമോ നിന്റെ വാഹനം? 5 നീ അപ്പോള് പിറുപിറുത്ത ഭാഷ എന്തായിരുന്നു? ഓരോ ചൂടുള്ള ശ്വാസവും ഓരോ വാക്കായിരുന്നു, ഓരോ കുറിയ നിലവിളിയും ഓരോ വാക്യം ദു:ഖമൂര്ഛയ്ക്കു നിഘണ്ടുവില്ല ആനന്ദമൂര്ഛയ്ക്കു വ്യാകരണവും 6 നിന്റെ ഉടലിന്റെ ഭൂപടം കാണാതെ അറിയാമെന്നു ഞാന് അഹങ്കരിച്ചിരുന്നു ആരാണ് അതില് അതിര്ത്തികള് മാറ്റി വരച്ചത്? വിഭജനങ്ങള് നടത്തിയത്? വെള്ളച്ചാട്ടങ്ങള് എവിടെ? കുന്നുകള്? ഇടവഴികള്? ഞാന് തെറ്റായ തെരുവില് അലയുന്നു, തെറ്റായ വീട്ടില് ചെന്ന് കയറുന്നു, തിരിച്ചു പോരാന് വഴി അറിയാതെ. 8 നീ ഒരു മിത്ത് ആയതു കൊണ്ട് നിനക്ക് ഉല്പ്രേക്ഷകള് ഇഷ്ടമല്ല. രൂപകങ്ങളുടെ ഉറവ വറ്റി, ഇപ്പോള് അതില് നിന്ന് വരുന്നത് രക്തമാണ്. അതിലുമുണ്ട് നിന്റെ ചൂടുറ്റ ചുവന്ന പേര്. അത് പാടുന്നു, രക്തം പാടുന്നു രക്തം റൂമിയാണ്. SUSURROS
4
Un lobo en tus hombros,
una cobra en tu pelo,
un águila en tus ojos;
temo tu querer, amada.
Brilla tu juventud
como un cuchillo afilado;
el sol en tu ombligo,
por tu hambre insaciable,
abre su roja boca
como una cría de pájaro.
¿Tu cabalgadura es un caballo
o un león?
5
¿En qué lengua murmuraste entonces?
Cada palabra era
una cálida respiración;
cada frase, un fuerte grito.
La tristeza final
no tiene diccionario;
la felicidad última
no tiene gramática.
6
Yo había presumido
de conocer el mapa de tu torso
sin haberlo visto.
¿Quién cambió
el trazado de sus fronteras?
¿Fue la gente común?
¿Dónde están las cascadas?
¿Dónde los ojos?
¿Y dónde las callejuelas?
Vago por el barrio equivocado.
Penetro en la casa equivocada.
Ignoro el camino de regreso.
8
Como eres un mito
no te sirven las metáforas;
se han desvanecido las formas;
ahora, en su lugar, mana sangre.
En ella también
arde tu rojo nombre.
El nombre está cantando,
la sangre está cantando.
La sangre es comoRumi. © K. Satchidanandan © Traducción: Manjula Balakrishnan