Revista Opinión

Contra a sentimentalización do idioma

Publicado el 17 mayo 2012 por Vigilis @vigilis
Sigue traducción al castellano.
Algúns negámonos á instrumentalización do idioma. Non podemos aceptar que reciba atributos que son propios das persoas. Sería o mesmo se isto sucedese cunha fraga ou cunha praia. O idioma é unha paisaxe. Unha paisaxe humana, certo, pero cómpre ter presentes as diferenzas.
Contra a sentimentalización do idioma
Por que personificar o idioma ou a terra? A insistencia  dalgúns -dos de sempre- en atribuir propiedades persoais a realidades non persoais, senón físicas ou culturais, é terrible en tanto abre a porta para que se produza o efecto contrario: a cosificación das persoas. Non fai falla que me estenda nisto, ou?
Cando se sentimentaliza tanto algo, xorden reaccións primarias que botan a perder calquera debate e posición razoada. Non é dificil pensar que esta sentimentalización do país e do idioma foi -é- un instrumento político por parte do nacionalismo de esquerdas (e do conservatismo de dereitas). Nembargantes poida que haxa algunha outra forma de aproximación ós misterios da terra e da fala. Sen dúbida, esa aproximación non pode facerse mirando o embigo de cadaquén. A única forma de aprender máis -se é que ese é o obxectivo- é poñer as cousas en contexto. Pasar o día a dicir o especiais que somos carece de sentido. Empregar o galego xa te fai especial a ollos dun inglés, non fai falla que por riba de falarlle en galego, o teu discurso sexa "mira o especial que son".
Contra a sentimentalización do idioma
É algo que sempre critiquei. De tanto que os nosos fornecedores oficiais da lingua galega falan e escriben para pedir subvencións, os seus temas cotiáns volvéronse todos un coro único que vén ser "mirade o especiais que somos". E a iso lle chaman defender a lingua? Con que unha obra -tan só unha- en galego, conte unha historia que mereza ser contada (e polo tanto, que non insista no especiais que somos), xa se fará máis que todos os columnistas que repiten constantemente a mesma columna.
A oficialización da cultura a está a matar. Ningunha cultura sobrevive sen vocación de universalidade. Quen máis fai por protexer a lingua, resulta que é o que lle da mala fama. Tamén aquí podería falar da oportunidade cronolóxica: bastou unha lexislatura bipartita, para que chegaran ese conflictos que antes non se coñecían. Curiosísimo, pero disto non se fala. Por que? Porque actualmente o discurso da defensa da lingua é monolítico. Políticamente monolítico.
Para que falar do emprego do idioma como arma arroxadiza. Esta é outra das consecuencias lamentables de deixar o idioma en mans dos "proteccionistas en todo" por unha banda e dos do "partido único" pola outra. Gustaríame escoitar as voces da mesura, tanto que presumimos de ser moderados, voces que digan claramente que:
  1. O patrimonio compartido é de todos. E non só me refiro ós que estamos aqui, senón ós que estiveron antes e ós que virán despois.
  2. A lingua galega é unha paisaxe cultural universal. A súa singularidade non debe ser o monotema, que xa cheira.
  3. A instrumentalización política de ferramentas culturais, como é este caso, debe ser rexeitada e expulsada do debate político. 
  4. Que a meirande parte da poboación galega sexa, como pouco, bilingüe, é unha avantaxe competitiva única que debe ser fomentada. Sobre todo pola intelixibilidade mutua entre o galego e o portugués. Calquera neno galego de dez anos pode comunicarse con seiscentos millóns de personas. Atacar esta excepcionalidade é facer o parvo.

Contra a sentimentalización do idioma

Vía | Betanzos liberal


Algunos nos negamos a la instrumentalización del idioma. No podemos aceptar que reciba atributos que les son propios a las personas. Sería lo mismo si esto pasara con una playa o un bosque. El idioma es un paisaje. Un paisaje humano, ciertamente, pero conviene tener presentes las diferencias.
¿Por qué personificar el idioma o la tierra? La insistencia de algunos -de los de siempre- en atribuir propiedades personales a realidades no personales, sino físicas o culturales, es terrible en tanto abre la puerta para que se produzca el efecto contrario: la cosificación de las personas. No hace falta que me extienda en esto ¿verdad?
Cuando se sentimentaliza tanto algo, surgen reacciones primarias que echan a perder cualquier debate y posición razonada. No es dificil pensar que esta sentimentalización del país y el idioma fue -es- un instrumento político por parte del nacionalismo de izquierdas (y del conservadurismo de derechas). Sin embargo, puede que exista alguna otra manera de aproximación a los misterios de la tierra y el idioma. Sin duda, esa aproximación no se puede hacer mirándonos al ombligo. La única forma de aprender más -si es que ses es el objetivo- es poner las cosas en contexto. Pasar el día diciendo lo especiales que somos, carece de sentido. Emplear el gallego ya te hace especial a ojos de un inglés, no es preciso que además de hablarle en gallego, tu discurso sea "mira lo especial que soy".
Es algo que siempre critiqué. De tanto que nuestros valedores oficiales de la lengua gallega hablan y escriben para pedir subvenciones, sus temas cotidianos se tornaron un coro único que viene a ser "mirad lo especiales que somos". ¿A eso le llaman defender el idioma? Con que una obra -tan solo una- en gallego, cuente una historia que merezca ser contada (y por lo tanto no insista en lo especiales que somos), ya se hará más que todos los columnistas que repiten constantemente la misma columna.
La oficialización de la cultura, la está matando. Ninguna cultura sobrevive sin vocación de universalidad. Quien más hace para proteger el idioma, resulta que es el que le da mala fama. También aquí podría hablar de la oportunidad cronológica: bastó una legislatura bipartita, para que llegaran esos conflictos que antes no se conocían. Curiosísimo, pero de esto no se habla. ¿Por qué? Porque actualmente el discurso de la defensa del idioma es monolítico. Políticamente monolítico.
Para qué hablar del uso del idioma como arma arrojadiza. Esta es otra de las consecuencias lamentables de dejar el idioma en manos de los "proteccionistas en todo" por un lado, y de los del "partido único" por el otro. Me gustaría escuchar las voces de la mesura, tanto que presumimos de ser moderados, voces que digan claramente que:
  • El patrimonio cultural común es de todos. No solo de quienes estamos aquí, sino de los que estuvieron antes y estarán después.
  • La lengua gallega es un paisaje cultural universal. Su singularidad no debe ser el monotema, que ya huele.
  • La instrumentalización política de herramientas culturales, como es este caso, debe ser rechazada y expulsada del debate político.
  • Que la mayor parte de la población gallega sea, como poco, bilingüe, es una ventaja competitiva única que debe ser fomentada. Sobre todo por la inteligibilidad mutua entre gallego y portugués. Cualquier niño gallego de diez años puede comunicarse con seiscientos millones de personas. Atacar esta excepcionalidad es hacer el idiota.

Volver a la Portada de Logo Paperblog